Günümüzde bilişim teknolojilerinin insan hayatındaki yeri yadsınamayacak ölçüde büyüktür. Mevcut düzende çoğu sektör e-dünyada kendine ait bir yer bulmuş ve bu dünyaya uyum sağlamak adına kendi içinde çeşitli değişimler geçirmiştir. Artan teknolojiyle beraber e-dünyada en çok yer kaplayan sektörlerden biri de ticaret sektörü olmuştur. Özellikle tüketiciler yönünden çevrimiçi alışveriş siteleri oldukça cazip hale gelmiş ve yıllardır süre gelen alışveriş alışkanlığı kendisini e-ticaret dünyasına bırakmıştır.
Ancak, her ne kadar internet üzerinden alışveriş yaygınlaşmış olsa da tüketicilerin internet üzerinden satın alamayacağı birtakım ürünler mevcuttur.
Peki, internetten satışı yasak olan başlıca ürünler nelerdir?
İLGİLİ MEVZUAT
12.04.2014 tarihli ve 28970 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik (“Ecza Yönetmeliği”)
13/6/2010 tarihli ve 27610 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (“Veteriner Kanunu”)
15.05.2014 tarihli ve 29001 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tıbbi Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliği (“Tıbbi Cihaz Yönetmeliği”)
12.06.1942 tarihli ve 5130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu (“İspirtolu İçkiler Kanunu”)
04.08.2017 tarihli ve 30144 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 27808 sayılı Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (“Tütün ve Alkol Yönetmeliği”)
09.01.2002 tarihli ve 24635 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun (“Tütün ve Alkol Piyasası Kanunu”)
23.05.2007 tarihli ve 26530 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (“5651 sayılı Kanun”)
12.10.2004 tarihli ve 25611 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda (“TCK”)
07.07.1927 tarihli ve 627 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1117 sayılı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu (“Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu”)
11.09.2012 tarihli ve 28408 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 27527 sayılı Kısa Mesafe Erişimli Telsiz Cihazları Yönetmeliği (“Telsiz Yönetmeliği”)
22.04.2009 tarihli ve 27208 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Av Silahları Kanunu’nun Uygulama Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”)
İNTERNETTE SATIŞI YASAK OLAN BAŞLICA ÜRÜNLER
İlaçlar
Ecza Yönetmeliği uyarınca aşağıdaki ürünlerin internet üzerinden satışı yasaktır:
Reçeteye tâbi olan veya olmayan tüm beşerî ilaçlar,
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan ruhsatlı olan ve etkin madde olarak bir veya birden fazla bitkisel karışım içeren geleneksel bitkisel tıbbi ürünler (doktor reçetelendirmesi ya da doktor takibi gerektirmeyen bitki bazlı ilaçlar),
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun iznine tâbi olan homeopatik tıbbi ürünler (insan sağlığını korumaya yarayan, destekleyici veya hastalıkları tedavi edici etkiye sahip olan multivitaminler, gıda takviyeleri gibi ürünler),
Enteral beslenme ürünleri dâhil özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar ve özel tıbbi amaçlı bebek mamaları
Tıbbi Veteriner Ürünleri
Veteriner Kanunu uyarınca tıbbi veteriner ürünlerinin toptan ve perakende satışlarının hangi kanallar aracılığıyla yapılacağı sınırlı şekilde sayılmıştır. İlgili Kanun uyarınca tıbbi veteriner ürünlerinin internet üzerinden satışı yasaktır.
Numaralı Gözlük Camları
Tıbbi Cihaz Yönetmeliği uyarınca tıbbi cihazların tüketiciye hitaben gazete, radyo, televizyon ve telefonda satış aracılığıyla veya doğrudan satış yoluyla piyasaya arzı ya da piyasada bulundurulması yasaklanmıştır.
Gözlük çerçeveleri ve numaralı gözlük camları, Tıbbi Cihaz Yönetmeliği’nin (9) no’lu eki uyarınca “ölçülemeyen 1. Sınıf tıbbi cihaz” olarak sınıflandırılmıştır. Bu sebeple, ilgili ürünlerin internet üzerinden satışa sunulması yasaktır.
Tütün Mamulleri ve Alkol
Ülkemizde çeşitli mevzuatlarda alkol ve tütün ürünlerinin basın, yayın ve internet yoluyla satışı yasaklanmış durumdadır. İspirtolu İçkiler Kanunu, alkollü içkilerin basın ve yayın yoluyla tüketiciye satışını yasaklamış ve Tütün ve Alkol Yönetmeliği ise alkollü içkilerin bilgi toplumu hizmetleriyle tüketiciye arz edilemeyeceği düzenlenmiştir. Sonuç olarak, alkollü içkilerin ve tütün ürünlerinin internet üzerinden satışa sunulması yasaktır. Bu ürünlerin internet üzerinden satışa sunulması durumunda ise satışa sunanlara karşı Tütün ve Alkol Piyasası Kanunu’nda yaptırım olarak idari para cezası öngörülmüştür.
Cinsel ve Pornografik Ürünler
Yetişkinler için hazırlanmış olan cinsel ürünler ya da pornografik yayınlar veya içerikler, müstehcenlik sınırını aştığı takdirde internet üzerinden satış yasağına tabi olmaktadır. 5651 sayılı Kanun uyarınca müstehcenlik suçu teşkil eden içeriklere yönelik erişimi engelleme kararı verilebilecektir.
Bu noktada “müstehcenlik” kavramının tanımı önem taşımaktadır ancak bu kavramın tanımı hukuk düzenimizde mevcut değildir. 765 sayılı Mülga Ceza Kanunu’nun 426. Maddesinde müstehcenlik, “halkın ar ve haya duygularını inciten veya cinsi arzuları tahrik ve istismar eder nitelikte genel ahlaka aykırılık” şeklinde tanımlanmakta iken TCK’nda herhangi bir müstehcenlik tanımı bulunmamaktadır.
Yetişkinlerden ayrı olarak küçüklere yönelik ise Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu uyarınca Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu, küçükler için yayınların zararlı olup olmadığına karar verecektir.
Her ne kadar müstehcenlik tanımının kesin şekilde yapılması ve hukuk dünyasında netlik kazanması gerekmekte ise de, müstehcenlik sınırını aşan yayın/içeriklerin internet ortamında satışa sunulması yasak olup, internet ortamında var olan bu tip içerikler ise kaldırılmaktadır.
Bahis ve Şans Oyunları
Bahis ve şans oyunları ülkemizde idarenin iznine tabii kılınan faaliyetler arasındadır. Bu kapsamda, internet üzerinden oynatılan ve sonucunda çekiliş, ödül, piyango söz konusu olan bir faaliyet söz konusu olduğunda Milli Piyango İdaresi’nden bu faaliyetin kapsam dahilinde ya da kapsam dışı olduğuna yönelik izin alınması gerekmektedir.
Lisans Gerektiren Telsizler
Bilinenin aksine, telsiz cihazları sahip oldukları frekans aralıkları uyarınca lisansa tabi olan ve lisansa tabi olmayan şeklinde sınıflandırılmaktadır. Lisanssız telsizler, bireylerin en yakın mesafeden iletişim kurduğu yerlerde kullanılabilen aygıtlardır. Lisanslı telsizler ise, açık alanlarda lisanssız telsizlere göre 8 kat daha güçlü telsiz frekansına sahip olan aygıtlardır. Telsiz Yönetmeliği’ne göre alçak güçlü telsizlerin dışındaki telsizlerin internet ortamında satışa sunulması yasaktır.
Ateşli Silahlar
Kural olarak gerçek ya da plastik mermi atan, çalışan ya da çalışmayan fark etmeksizin herhangi bir ateşli silahın internet üzerinden satışa sunulması yasaktır. Bunlara ilaveten biber gazı, elektro şok cihazı gibi kullanımı yasak ürünlerin de internet üzerinden satışa sunulması yasaktır.
Kuralın istisnası, Av Silahları Kanunu’nun Uygulama Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’te öngörülmüştür. İlgili yönetmelik uyarınca av için kullanılacak silahlar için “satıcılık belgesine sahip olmak” şartı aranmış ve bu belgeye sahip olmak şartıyla av esnasında kullanılacak silahların internetten satışına izin verilebilmektedir.
SONUÇ
Yukarıda sıralanmış olan ürünler, internette satışa sunulması yasaklanmış olan başlıca ürünlerdir. Yukarıda yer alan ürünlerin dışında konusu suç teşkil eden ya da telif hakkına konu olan ürünlerin fiziki ortamda satılması yasak olduğu gibi her halde internet ortamından da satışı yasak olacaktır. Bu sebeple bir ürünü internetten satışa çıkarmadan evvel ilgili mevzuat incelenmeli ve her ürün için bu değerlendirme yapılmalıdır.
Yukarıdaki açıklamalarımız, konuya ilişkin genel açıklama mahiyetindedir. Konuya ilişkin detaylı bilgi almak istemeniz halinde bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.
Comments